Južni Banat čeka svoj autoput, od Beograda, preko Pančeva i Vršca ka Temišvaru, duže od dve decenije. Sada je realizacija samo pitanje vremena. Postoje određeni preduslovi za završetak ovog vitalnog infrastrukturnog projekta, tačnije za njegovu potpunu funkcionalnost. Prvi je izgradnja dela obilaznice oko Beograda od Straževice do Bubanj Potoka, čiji završetak je najavljen za jun ove godine. Drugi preduslov je izgradnja poslednjih 31 kilometara od Bubanj Potoka preko Vinče do Starčeva, odnosno Pančeva, što će obuhvatiti i gradnju drumsko-železničkog mosta na Dunavu kod Vinče. Ovaj posao će se tokom 2023. godine tek ugovarati.
Oktobra 2021. godine Javno preduzeće “Putevi Srbije“ donelo je Odluku da Ugovor o javnoj nabavci usluga - Prethodna studija opravdanosti sa generalnim projektom autoputa E-70, deonica: Pančevo - Vršac - granica sa Rumunijom, dodeli Saobraćajnom institutu “CIP “doo Beograd. Cilj izrade dokumentacije je procena ekonomskih i društvenih potencijala razvoja saobraćajne veze sa Rumunijom kroz izgradnju dela auto-puta od Pančeva, preko Vršca, do granice. Buduća trasa ovog puta nadovezuje se na obilaznicu oko Beograda (Dobanovci - Ostružnica - Bubanj Potok - Vinča - Starčevo, Pančevo) i predstavlja najkraću drumsku vezu Rumunije, preko Srbije i Crne Gore, sa koridorom 10 i sa južnom Italijom i Albanijom, odnosno sa Sredozemnim basenom. U unutrašnjem saobraćaju, južnobanatski autoput povezivaće privredu južnog Banata sa Beogradom, centralnim regionima Srbije, Crnom Gorom i Lukom Bar.
Planska dokumentaciju za novi južnobanatski autoput i mrežu saobraćajnica treba da obuhvati izradu vremenskih preseka, temu planiranja transportnog sistema, opšti plan prostornog nivoa u odnosu ka Srbiji i Evropi, kao i plan gravitacionog područja koji se odnosi na regione i opštine. Na osnovu ove planske dokumentacije, kojom će biti definisan mogući prostor koridora, biće izrađen generalni projekat, koji će dalje utvrditi deonice, kao i faznost izgradnje. Otprilike, sve će biti gotovo kada i poslednjih 31 kilometar obilaznice oko Beograda, od Bubanj Potoka do Pančeva.
U okviru magistralne saobraćajnice očekuje se nastavak izgradnje obilaznice oko Vršca, od puta za Pavliš do međunarodnog puta za Rumuniju, preko magistralnog pravca za Zrenjanin, za šta je već urađen projekat i sprovedena eksproprijacija zemljišta. Rumunija uporedo sa Srbijom razvija ovaj međunarodni projekat. Rumunska Nacionalna kompanija za upravljanje putnom infrastrukturom potpisala je još 2020. godine ugovor za studiju izvodljivosti autoputa Temišvar - Moravica, koji će se nastaviti preko Vršca do Pančeva.
“Analizom studije izvodljivosti za međunarodni pravac Temišvar - Moravica, u Rumuniji je odabrana konačna trasa ove deonice duge oko 70 kilometara“, saopštio je rumunski ministar saobraćaja Katalin Drula marta 2021. godine.
Druga faza studije izvodljivosti, koja uključuje geotehničke, arheološke, topografske i studije životne sredine, počela je na proleće 2022. godine godine. U okviru projekta istraženo je 11 varijanti trasa, koje su povrgnute višekriterijumskoj analizi, na osnovu ekonomskih i ekoloških normi.
“Varijantom 5 predložena je ruta koja se odvaja od puta A1 u području opštine Remetea Mare, nastavlja do južnog dela Temišvara, odnosno naselja Đirok, gde je u planu gradnja pristupne saobraćajnice. Odatle se trasa nastavlja prema jugu, obuhvatajući mesta Žebel, Nemačku Stamoru i Moravicu, do granice sa Srbijom“, objasnio je tada Drula.
Juna 2022. godine, srpska i rumunska strana potpisale su sporazum o utvrđivanju detalja za povezivanje autoputa Beograd - Vatin i autoputa Temišvar - Moravica. Dužina trase na srpskoj strani je oko 65 kilometara, a procenjena vrednost projekta oko 450 miliona evra. Početak radova planiran je za 2024. godinu, a rok za završetak 2027. godine. Rumunska strana treba da izgradi 73 kilometra autoputa. Ministar transporta Rumunije Sorin - Mihai Grindeanu izrazio je tada uverenje da će se tokom naredne (2023.) godine odlučiti ko će graditi autoput i dodao da je reč o evropskom finansiranju.
JB