Starčevo kroz vekove
Na sadašnjoj teritoriji Starčeva je postojalo naselje
još u
mlađem kamenom dobu (5000-2000 godina pre nove ere) koje se održalo
do latinskog doba (600 god. p.n.e.). Ljudi su se tada bavili lovom
i ribolovom a postoje dokazi i o početku primitivne zemljoradnje.
|
|
Praistorijsko Starčevo je značajan
lokalitet pa je po njemu čitav jedan period dobio ime Starčevačka kultura.
Pronađeni
ostaci potvrđuju da je na ovom lokalitetu postojalo i tračansko-ilirsko
a kasnije i rimsko naselje, što svedoči o kontinuitetu naselja na ovoj
lokaciji.
Više o tome
možete pogledati ovde.
* * *
Starčevo se nalazi 9 kilometara istočno od Pančeva i
zauzima prostor od 92,8 kvadratnih kilometara. Naselje je graničarsko-panonskog
tipa i izgrađivanje mu je vršeno planski pod rukovodstvom graničarske
vojne vlasti . Od 1738 god. naselje ima rang opštine. Kasnije je spojeno
sa Vojlovicom a sada je u sastavu opštine Pančevo. Razvoju Starčeva doprinosi
blizina Pančeva i reke Dunav.
* * *
O poreklu imena naselja postoji
više predanja.
Po prvom predanju ime je postalo od nekog vojvode
Starčevića, koji je imao dvor na potezu koji se danas zove Ðurđevac.
Naziv potiče od njegovog sina koji se zvao Ðurđe. Na Ðurđevcu
su otkopani ostaci neke građevine pa i bunar.
Drugo predanje govori o kaluđeru u manastiru
Vojlovica koji je zvan Starač. On je iz manastira izgonio neposlušne sluge
a oni su se naseljavali na napuštenom zemljištu van manastira. Naselje
je nazvano Starčevo.
Po trećem predanju je kod Nadela postojala koliba
nekoga starca. Tuda je vodio put kojim su vojnici nosili poštu od Opova
prema Kovinu. Vojnici su često navraćali kod starca pa su i naselje koje
je tu postojalo nazvali Starčevo.
Po manastirskim arhivskim podacima jedan od kaluđera
kojima je povereno opsluživanje pravoslavnog življa se zvao Starac. Ugarska
vlast je naselju dala ime Teraso ali se ono koristilo samo administrativno.
Najverovatnije je da su naselje u sadašnjem obliku osnovali migranti iz
Srbije pokrenuti seobom Srba pod Arsenijem čarnojevićem i da je nastalo
između 1690 i 1716 godine. Nakon oslobađanja od Turaka dolazi do novog
naseljavanja. Po osnivanju Banatske vojne granice dolazi do kolonizacije
Nemaca i Hrvata (najviše je doseljeno od 1788 - 1792) . Mesto je pretežno
bilo poljoprivrednog karaktera. Zbog povećanja broja stanovnika i nemogućnosti
nalaženja dodatnih izvora prihoda dolazi do iseljavanja u strane zemlje
(najviše u Ameriku 1907 i 1908 god.). Napuštanjem sela od strane Nemaca
posle drugog svetskog rata stvorena je osnova za novu kolonizaciju. Kolonizacija
je pretežno izvršena iz uže Srbije ali se više od trećine koloniziranih
vratilo u stari zavičaj. Posle drugog svetskog rata se zbog blizine Pančeva
i velikog razvoja industrije u njemu menja socijalna struktura stanovništva
i naselje prestaje da bude čisto poljoprivredno pa dolazi do novog naseljavanja.
Zbog rata devedesetih godina dolazi do novih migracija stanovništva.
* * *
Škola je u Starčevu osnovana 1777. godine a Nemci i Srbi su
imali po jednog učitelja.
Današnji naziv škole je: OŠ "Vuk St. Karadžic".
|
|
* * *
Na kulturno-prosvetni razvoj sela posebno je uticalo
osnivanje: Srpskog pevačkog društva 1903. godine, Hrvatskog pevačkog društva
1905. godine, Vatrogasnog društva 1886. godine.
* * *
Starčevo ima dva kraja: Donjanski, (donji) u
kome žive najviše Srbi i Gornjanski, (gornji) u kome je najviše
bilo Hrvata i Nemaca. Dva dela sela spaja centar u kome je zgrada nekadašnje
opštine, sada Mesna zajednica, podignuta još za vreme Marije Terezije,
zgrada Doma kulture i moderna ambulanta.
Ambulanta
U donjem kraju je pravoslavna crkva a u gornjem katolička.
Obe su registrovane 1788. godine.
|